KOBİ'lerin Krediye Erişimi Zorlaşıyor: Finansman Sıkıntıları Derinleşiyor
Türkiye ekonomisinde üretim, istihdam ve ihracatta önemli bir paya sahip olan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ'ler), yüksek enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkı para politikasının etkisiyle krediye erişimde zorlanıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri, KOBİ kredilerindeki takipteki alacak oranının son bir yılda artış gösterdiğine dikkat çekerken, bu oranın ticari kredilere kıyasla daha yüksek seviyelere çıktığını gösteriyor.
KOBİ Kredilerinde Takipteki Alacak Oranı Artıyor
BDDK verilerine göre, 27 Eylül haftası itibarıyla ticari kredilerde takipteki alacak oranı yüzde 1,49 olarak kaydedilirken, KOBİ kredilerinde bu oran yüzde 1,87’ye yükseldi. KOBİ kredileri son bir yılda yüzde 30,7 oranında artış göstererek 3 trilyon 873 milyar 757 milyon liraya ulaşırken, takipteki alacak miktarı ise yüzde 40,2 artarak 72 milyar 630 milyon liraya çıktı. Bu veriler, KOBİ'lerin kredi ödeme zorluklarının arttığını ve bu alanda risklerin yoğunlaştığını ortaya koyuyor.
Yüksek Faizler ve Yabancı Para Kredileri Kullanılamıyor
Kredi büyümesine yönelik muafiyetler sektör bazında farklılık gösteriyor. İmalatçı ve ihracatçı KOBİ'ler, kredi büyümesi sınırlarından muaf tutulurken, bu vasıfları taşımayan KOBİ’ler kredi sınırlamalarıyla karşı karşıya kalıyor. TL cinsi ticari kredilerdeki yüzde 60'a yakın faiz oranları ve yabancı para kredi kullanımındaki sınırlamalar, KOBİ’lerin finansmana erişimini daha da zorlaştırıyor. Büyük firmalar yurtdışında tahvil ihraç ederek daha uygun maliyetlerle finansman sağlarken, bu yöntem KOBİ'ler için çoğunlukla mümkün olmuyor.
Küçük İşletmelerde Risk Daha Yüksek
BDDK'nın KOBİ’leri ölçeklerine göre değerlendiren verilerine göre, küçük işletmelerde kredi riskleri daha belirgin hale geldi. Ağustos 2024 itibarıyla toplam KOBİ kredilerinde takipteki alacak oranı yüzde 1,78 seviyesindeyken, mikro işletmelerde bu oran yüzde 1,89, küçük işletmelerde yüzde 1,92 ve orta ölçekli işletmelerde yüzde 1,59 olarak gerçekleşti. Geçen yıl aynı döneme kıyasla, küçük işletmelerin takipteki alacak oranında artış yaşanırken, diğer ölçeklerde nispeten düşüş görüldü.
Küçük İşletmeler İçin Zor Bir Dönem
Finansal sektör kaynaklarına göre, KOBİ’ler arasında özellikle küçük işletmeler, özkaynak yetersizliği nedeniyle finansman sıkıntılarını daha derinden hissediyor. Büyük işletmeler 3-5 aylık bir süre için kendilerini koruyabilirken, küçük işletmelerin dayanma süresi en fazla 2 ay olarak ifade ediliyor. Bu durum, ekonomik sıkıntıların küçükten büyüğe doğru yayılmasına neden oluyor.