Türkiye'nin AR-GE Harcamaları Son 10 Yılda 1 Trilyon Liraya Yaklaştı
Türkiye'de AR-GE alanında yapılan yatırımlar, son 10 yılda büyük bir ivme kazanarak yaklaşık 1 trilyon liraya ulaştı.
TÜİK verilerine göre, 2014-2023 yılları arasında AR-GE harcamaları 21,5 kat artış gösterdi. 2014 yılında 17,6 milyar lira olan AR-GE harcamaları, 2023 yılında rekor seviyeye ulaşarak 377,5 milyar liraya çıktı. Bu artışta savunma sanayi ve yüksek teknolojiye yapılan yatırımlar etkili oldu.
Gayrisafi yurt içi hasılada (GSYH) AR-GE harcamalarının payı 2014’te yüzde 1,01 iken, 2023'te yüzde 1,42’ye yükseldi. AR-GE harcamalarının finansmanında özel sektörün katkısı yüzde 50'nin üzerinde olurken, devletin katkısı ise yüzde 32 seviyesinde kaldı.
AR-GE Personel Sayısında Önemli Artış
AR-GE personel sayısı da bu dönemde önemli ölçüde arttı. 2014’te 155 bin 444 olan tam zaman eşdeğeri (TZE) AR-GE personeli sayısı, 2023’te 290 bin 850’ye yükseldi. Kadın çalışanların oranı da artarak toplam AR-GE personelinin yüzde 34,1’ine ulaştı. AR-GE personelinin yüzde 31’inin doktora veya eşdeğeri eğitim seviyesinde olduğu görüldü.
Yüksek Teknoloji AR-GE Harcamalarında Büyük Artış
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında yüksek teknolojiye yapılan yatırımlara ağırlık verildi. 2015 yılında 2,3 milyar lira olan yüksek teknoloji AR-GE harcamaları, 2023 yılı itibarıyla 66,3 milyar liraya çıkarak 28 kat artış gösterdi. Geçen yıl imalat sanayisindeki 139,5 milyar liralık AR-GE harcamalarının yüzde 47,5’ini yüksek teknoloji faaliyetleri oluşturdu.
Bölgesel Dağılım: Ankara İlk Sırada
AR-GE harcamalarında bölgesel olarak en yüksek payı Ankara aldı. Başkenti, İstanbul ve Kocaeli-Sakarya-Düzce-Bolu-Yalova bölgesi izledi. Bu bölgelerdeki teknoloji yatırımları, yüksek teknoloji alanında yapılan AR-GE faaliyetlerine odaklanmayı sürdürdü.
Türkiye, AR-GE yatırımlarını artırarak yerli ve milli teknoloji geliştirme hedeflerine yönelik adımlar atmaya devam ediyor. Özel sektörün ve devletin katkılarıyla AR-GE harcamalarının artması, Türkiye'nin teknoloji ve inovasyon kapasitesini güçlendirme yolunda önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor.